امروزه با پدیده ای با عنوان ازدواج سفید رو به رو هستیم که از فرهنگ غرب وارد شده است. در این نوع ازدواج، دختر و پسر بدون برگزاری مراسم عقد و به خاطر منافع اقتصادی و عاطفی و البته بدون جاری شدن خطبه عقد یا صیغه و همچنین ثبت قانونی ازدواجشان، باهم به زیر یک سقف میروند. به عبارت دیگر ازدواج سفید به معنی هم باشی همراه با رابطه جنسی است بدون آنکه مسئولیت ها و یا حقوقی که در ازدواج با ثبت قانونی وجود دارد، متوجه طرفین باشد. در نتیجه فرزندان ازدواج سفید در ایران ، نیز بدون اینکه تقصیری داشته باشند، نه از نظر شرع و نه از نظر قانون پذیرفته نیستند و در آینده درگیر پیچیدگی های شرعی و قانونی زیادی می شوند. و برای زن و مرد نیز مجازات ازدواج سفید مطابق قوانین ازدواج نامشروع تعیین می شود. در ادامه به بررسی مفصل ابعاد مختف ازدواج سفید می پردازیم.
نکاح در تعریف حقوقی
نکاح معاطاتی ازدواجی است که به منظور تشکیل خانواده و حق تمتع و رابطه جنسی بین زن و مرد برقرار میشود، اما فاقد ایجاب و قبول لفظی است و ممکن است طرفین بر مهریه، نفقه و سایر حقوق بین زوجین توافق کنند.

ازدواج سفید از منظر حقوقی در ایران
ایران کشوری با دین اسلامی است که ازدواج با عنوان سنت پیامبر مقدس پنداشته میشود، بنابراین پذیرفتن ازدواج سفید در چنین جامعه ای با پیامد ها و مخالفت های خانواده های ایرانی رو به رو است و تهدید ی علیه قداست ازدواج به شمار میرود زیرا در ازدواج سفید دختر و پسری که زیر یک سقف هم خانه میشوند که فاقد مسئولیت پذیری است و از پایههای سستی برخوردار است.
از نظر برخی حقوقدانان چنین رابطه ای زنا تلقی می شود و فرزند ناشی از آن فاقد مشروعیت قانونی است، چون نسبت فرزندی او با پدر قابل اثبات نیست
در ازدواج سفید به دلیل این که عقد قانونی بین دو طرف وجود ندارد، هیچ یک از ضوابط و قیدها و مسئولیتهای بین زن و شوهر وجود ندارد و تقریباً همه چیز بستگی به توافقات دو طرف دارد. مبنا و دلیل ارث بردن شخصی از شخص دیگری در قانون مدنی یا نسب یا سبب ( ازدواج ) می باشد که در ازدواج سفید، به علت نبودن عقد قانونی بین زن و مرد، در صورت فوت یکی از زن و مرد، شخصی که زنده است از همسر فوتشده خود ارث نخواهد برد زیرا که هیچکدام از مبانی ذکر شده ارث، وجود ندارد.
عواقب ازدواج سفید
از جمله آثار مخرب و منفی ازدواج سفید در جامعه ایرانی به موارد زیر میتوان اشاره کرد
- جایگزین شدن زندگی زناشویی با تفریح و خوشگذرانی
- عدم حمایت عاطفی و اقتصادی از طرف خانواده ها
- خیانت جنسی زوجین به یکدیگر
- عدم تعهد و وفاداری و پایبندی به زندگی مشترک
- ترویج فساد و بی بند و باری در جامعه در صورتی که آگاهی لازم برای ازدواج سفید نباشد
- در صورت فرزند دار شدن زوجین، آسیب و صدمه به فرزند از طرف جامعه
مجازات ازدواج سفید در قانون
در ازدواج سفید چون عقد نکاح بین زوجین صورت نگرفته است در قالب رابطه نامشروع قرار میگیرد و رابطه نامشروع برای هر طرف مجازات دارد . در صورتی هم که رابطه جنسی بین طرفین برقرار شود و زنا ثابت شود ۹۹ ضربه شلاق به عنوان مجازات قانونی ازدواج سفید در نظر گرفته شده است در نتیجه این نوع ازدواج در ایران به رسمیت شناخته نشده است.
همچنین مطابق قانون اگر مرد مجرد با زن شوهردار زنا کند، حد زن رجم است؛ اما حد مرد تازیانه است چون زنای در حق مرد زنای غیرمحصنه است و نیز اگر دختر مجردی با مردی که همسر دارد زنا کند، تنها مرد را سنگسار می کنند و بر زن تازیانه می زنند با وجود این اگر زن یا شوهر، دور از شهر سکونت همسرش باشند و اقدام به این کار نامشروع کرده باشند رجم یا به عبارتی سنگسار اجرا می شود.
در صورتی که شخصی با برنامه ریزی و به صورت از پیش تعیین شده محل یا مکانی را برای برقراری رابطه جنسی غیرقانونی و غیرشرعی اجاره دهد آن شخص به عنوان دلال یا شخصی که موجب آسان برقرار کردن رابطه غیرشرعی بین دختر و پسر میشود قابل تعقیب است و مجازات خواهد شد که این امر خلاف شرع و قانون است، اگر کسی مقدمات این موضوع را فراهم کند و یا به هر نحوی زمینه این کار را تسهیل کند و از این موضوع اطلاع داشته باشد او هم کار غیرقانونی و غیرشرعی انجام داده و موجب ترویج فحشا شده است و به قطع یقین باید با او برخورد قانونی شود
دلایل گرایش جوانان به ازدواج سفید
رسانه ها ی جهانی
رسانه های جمعی و سریال های غربی با توجه به اینکه ازدواج سفید امری عادی است و در جامعه غربی جا افتاده است، با تماشای این برنامه ها در ایران و کشورهای اسلامی به مرور زمان موجب ترویج این سبک از زندگی در میان جوانان میشود
مشکلات اقتصادی
باتوجه به وضعیت نابسامان اقتصادی کشور جوانانی که خواهان تشکیل خانواده و ازدواج هستند با مشکلات مالی رو به رو میباشند بنابراین توانایی و تمکن مالی جهت خرید مسکن و کار مناسب برای سرمایه گذاری ندارند و به ازدواج سفید رو میآورند تا به آسان ترین روش تشکیل زندگی دهند
نیاز جنسی
نیاز جنسی یک نیاز طبیعی مانند نیاز هر انسانی به خوراک و پوشاک و مسکن تلقی می شود و به دلیل عدم آموزش به فرزندان خود و وجود محدودیت و سانسور های بیش از حد در رسانه ها و فضای آموزشی و کتاب ها، وجود فضای بسته در اماکن عمومی نشأت می گیرد و اگر به دلیل عدم توانایی جوانان برای ازدواج رسمی به این نیاز از راه درست و سالم و مشروع برطرف نشود در نتبجه جوانان به سایر راه ها سوق پیدا می کند که ازدواج سفید یکی از همین راه های ناسالمی است که نیاز جنسی را ارضا میکند.
افزایش آمار طلاق
با توجه به افزایش آمار طلاق در ایران و ترس از هم پاشیدن زندگی و سرزنش خانواده ها و دیدگاه جامعه و همچنین به دلایل مختلفی از جمله مسائل اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی تاثیرات بسزایی در رخ دادن این پدیده موثر هستند، در نتیجه جوانان به دلیل نگرانی از این امر و موجب گرایش آنان به ازدواج سفید میشود
عدم پذیرش مسئولیت های ازدواج رسمی
برخی جوانان برای اینکه تعهدات و مسئولیت های یک زندگی مشترک را نپذیرند از ازدواج رسمی گریزانند و به دنبال راه فراری از این مخمصه هستند که بتوانند بدون تعهد و پذیرش مسئولیت نسبت به یک زندگی مشترک به راحتی بتوانند با فرد موردنظر در زیر یک سقف باشند اما تعهدی در بین نباشد. ازدواج سفید راه فراری است که افراد هیچگونه تعهد و مسئولیتی ندارند و به راحتی میتوانند از انجام آن سر باز بزنند.
افزایش سن جوانان برای ازدواج
با افزایش پیدا کردن سن ازدواج در جوانان ایرانی یک نوع سردرگمی در شکل گیری مسیر ازدواج رسمی در آنها ایجاد می شود و همین اتفاق باعث می شود که زمینه های انحراف های جنسی و عاطفی در جوانان به وجود بیاید و جوانان به ازدواج سفید روی آورند
فرزندان ازدواج سفید
در اکثر موارد رابطهای همچون ازدواج سفید موجب کاهش فرزندآوری میشود. علاوه بر آن سطح زندگی افراد تغییر میکند و آسیب های برای دختر را در پی دارد و ممکن است حتی شانس مادر شدن او را کاهش دهد. اغلب زن به خاطر پرهیز از بیآبرویی به دنبال اثبات رابطه پدر و فرزندی نمیرود و حتی اگر ادعا کند که صیغه بوده است، در صورت انکار مرد، ادعای زن، به خاطر این که ازدواج در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده است، قابل اثبات نیست و در نهایت هزینههای زندگی فرزند کاملاً برعهده مادر میباشد. به این علت که نسب فرزندان مشترک بین فرزند و پدر طبیعی، منتسب نمیشود و شکل نمیگیرد، اما نسب بین مادر و فرزند برقرار میشود.، بنابراین در نتیجه ی این ازدواج متولد شدن فرزندان بدون شناسنامه است که آینده ای تاریک را برای آنان رقم میزند به طور کلی اگر زن و مرد بچه دار شوند، این فرزند فاقد سابقه پدر و مادر و شناسنامه است بنابراین ملحق به پدر بوده و مرد می بایست برای او شناسنامه بگیرد اما فرزند، از پدر و مادر ارث نمی برد.
وضعیت ارث بری در فرزندان ازدواج سفید
مطابق ماده ۸۸۸ قانون مدنی، قانون و شرع حاکم بر مقررات ایران، این طفل را فرزند ناشی از زنا می داند. نسب بین پدر و فرزند شکل نمیگیرد و با توجه به این موضوع که ارث بری شرایطی دارد که عبارت است از نسب و سبب؛ فرزند طبیعی نسبت به پدر هیچ کدام از مبانی ارث ارتباطی ندارد، پس نه پدر از فرزند ارث میبرد نه فرزند از پدر اما در مورد مادر میتوان گفت، فرزند از لحاظ نسب به مادر منتسب میشود و هم مادر از فرزند ارث میبرد و هم فرزند از مادر.
همچنین در خصوص هزینه زندگی فرزند و نفقه در ازدواج دائم ،هزینههای مالی زندگی فرزند برعهده پدر است اما در ازدواج سفید، پدر هیچگونه وظیفه قانونی جهت پرداخت هزینه های فرزند خود، ندارد مگر اینکه با انجام آزمایشات DNA و انجام مراحل قانونی رابطه پدر و فرزندی اثبات شود.
نتیجهگیری:
ازدواج سفید به دلیل تناقضاتی که با فرهنگ ایرانی اسلامی دارد سبب به وجود آمدن مشکلات جبران نشدنی برا جوانان میشود . از جمله این مشکلات علاوه بر مجازات ازدواج سفید، میتوان به صدمات شدیدی است که بیشتر به دختر وارد میشود. درصورت به دنیا آمدن فرزند ازدواج سفید، باز هم طفل و مادر بیشرین ضربه را میخورند، بنابراین ازدواج سفید مخرب و خانمان برانداز خواهد بود و والدین با حمایت فرزندان از لحاظ اقتصادی و عاطفی و تسهیل در ایجاد شرایط ازدواج، باید تا جای ممکن از این اتفاق جلوگیری کنند.
درصورتیکه نیاز به مشاوره با وکیل حقوقی مجرب وبهترین وکیل تهران و وکیل حقوقی دارید میتوانید بصور تلفنی مشاوره (رایگان) دریافت نمایید و یا با رزرو نوبت از وکیل موردنظر ، مورد حقوقی خود را حضورا مطرح نمایید.