پس از فوت متوفی بحث تقسیم ترکه و تعیین سهم الارث هر یک از ورثه از جمله مسائلی است که در اغلب اوقات منجر به اختلافاتی میان ورثه متوفی می شود. قوانین ناظر بر ارث ، تقسیم ترکه و تعیین میزان سهم الارث هر یک از وراث از جمله قوانین مربوط به احوال شخصیه می باشد.بنابراین ارث و تعیین میزان سهم الارث هر یک از ورثه با توجه به قوانین ناظر بر احوال شخصیه هر کشوری و با توجه به مذهب و اعتقادات حاکم بر هر کشوری می تواند متفاوت باشد و تابع دولت متبوع خود باشد. در نظام حقوقی ایران نیز قوانین ارث و تعیین سهم الارث هر یک از وراث مطابق با فقه اسلامی معین شده است.نکته ی مهم آن است که مطابق با قانون قوانین ارث کاملا قهری است و به محض فوت متوفی خود به خود ترکه متوفی به وراث می رسد. شناسایی ورثه و سهم الارث هر یک از وراث برای صدور گواهی انحصار وراثت و تحریر و تقسیم ترکه امری ضروری به حساب می آید لذا؛ در این نوشتار به شناسایی وراث متوفی و بررسی سهم الارث هر یک از آنان مطابق با مقررات قانونی و نقش وکیل ارث می پردازیم.
ورثه در قانون
مطابق با قانون منظور از ورثه خویشاوندان دور و نزدیک متوفی هستند که در طبقات مختلف قرار می گیرند و با فوت متوفی ترکه ی او به هر یک از خویشاوندان متوفی با توجه به درجه ی نزدیکی او با متوفی می رسد.
منظور از طبقه در ارث کسانی هستند که به دلیل نزدیکی خویشاوندی یا قرابت نسبی که با متوفی دارند باعث می شوند تا طبقه ی دیگر ارث نبرد. و هر کسی که به متوفی نزدیک تر است مانع از ارث بردن طبقه ی دیگر می شود. مطابق با قانون قرابت نسبی در سه طبقه می گنجد و هر طبقه به ترتیب طبقه ی بعد را از ارث محروم می کند.
مطابق با ماده ی ماده ٨۶٢ قانون مدنی اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند سه طبقه اند:
١ -پدر و مادر و اولاد و اولاِد اولاد.
٢ -اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.
٣ -اعمام و عّمات و اخوال و خالات و اولاد آنها( عمو، دایی،خاله و عمه و فرزندان آن ها هر چه پایین تر برود)
برای آشنایی با قوانین ناظر بر طبقات ارث و سهم الارث هر یک از ورثه می توانید با وکیل ارث مشورت کنید.
سهم الارث پدر و مادر
مطابق با قانون پدر متوفی از جمله اشخاصی است که در طبقه ی اول قرار دارد و در صورت فوت فرزندش به او ارث خواهد رسید. اگر متوفی فرزند داشته باشد میزان سهم الارث پدر متوفی یک ششم ۶/١ است و اگر متوفی اولاد نداشته باشد هر آنچه از ترکه متوفی باقی مانده باشد به پدر متوفی خواهد رسید.
مطابق با قانون مادر متوفی نیز از جمله اشخاصی است که در طبقه ی اول قرار دارد و در صورت فوت فرزندش به او ارث خواهد رسید. بر این اساس اگر متوفی فرزند داشته باشد سهم مادر از ترکه متوفی یک ششم ۶/١ است و در صورتی که متوفی فرزند نداشته باشد سهم مادر از ارث یک سوم می باشد. در این راستا می توانید از مشاوره حقوقی با وکیل ارث بهره مند شوید.
سهم الارث دختر و پسر
اگر متوفی یک تک دختر داشته باشد و پسری نداشته باشد در این صورت سهم آن دختر از ترکه ی متوفی یک دوم ٢/١ خواهد بود.
در حالتی که متوفی چند دختر داشته باشد و پسری نداشته باشد برای مثال ٣ دختر داشته باشد سهم الارث هر سه دختران معادل دو سوم از ترکه است.
اگر متوفی یک پسر یا پسران متعددی داشته باشد ترکه به میزان مساوی بین آن ها تقسیم خواهد شد.
اگر متوفی صاحب دختران و پسرانی باشد در این حالت قاعده ی ذکور دو برابر اناث اعمال می شود منظور از این قاعده آن است که پسران از ترکه ی متوفی ٢ برابر هر دختری ارث می برند.
برای مثال اگر ترکه متوفی ٩٠٠ میلیون تومان باشد و ورثه ی او تنها شامل یک دختر و یک پسر باشد ۶٠٠ میلیون به پسر متوفی خواهد رسید و ٣٠٠ میلیون به دختر متوفی می رسد.
سهم الارث زوجه و زوج
زوجه متوفی از جمله وارثانی است که جزء طبقات ارث نمی باشد بلکه به جهت قرابت سببی با متوفی ارث می برد. بنابراین همواره زوجه ارث خواهد برد اما میزان سهم الارث او می تواند متفاوت باشد:
اگر متوفی فرزند داشته باشد میزان سهم الارث زوجه از ترکه متوفی یک هشتم ٨/١ می باشد.
اگر متوفی فرزند نداشته باشد میزان سهم الارث زوجه از ترکه متوفی یک چهارم ۴/١ می باشد.
اگر متوفی دارای چند زوجه باشد در این حالت نیز حسب مورد آن یک چهارم ۴/١ یا یک هشتم ٨/١ میان زوجه های او تقسیم خواهد شد.
مطابق با قانون در صورت فوت مرد، همسر او از قیمت زمین و ملک ارث می برد نه از خود آن خانه یا ملک. بنابراین اگر دیگر وراث حاضر به تادیه سهم زن از قیمت نشدند به نظر می رسد که او مطابق با قانون می تواند حق خود از خود ملک برداشت کند.
مطابق با قانون امکان دارا شدن سهم الارث میان زوج و زوجه نکاح دائم است بنابراین اگر نکاح منقطع میان زن و مردی باشد و مرد فوت کند زن از او ارث نمی برد همچنین اگر زن فوت کند شوهر در نکاح موقت از زن ارثی نخواهد برد.
در صورت فوت زن و در حالتی که نکاح میان زن و شوهر نکاح دائم باشد شوهر نیز از همسر متوفی خود ارث می برد به این صورت که:
اگر متوفی دارای فرزند یا فرزندانی باشد سهم الارث شوهر یک چهارم ۴/١ از ترکه متوفی می باشد.
اگر متوفی فرزندی نداشته باشد سهم الارث شوهر یک دوم ٢/١ از ترکه متوفی خواهد بود.
نقش وکیل ارث
علی رغم آگاهی کم و بیش اشخاص از قواعد ناظر بر ارث، در هنگام مواجهه اشخاص با مسائل پیچیده ارث و بحث وصیت متوفی غالب اشخاص دچار سردرگمی می شوند علاوه بر این با توجه به شرایط خاص روحی حاکم بر خانواده به دلیل از دست دادن عزیزانشان غالب اشخاص امکان پیگیری مسائل و قواعد ناظر بر تقسیم ارث و میراث را ندارند لذا حضور وکیل ارث می تواند بسیار مثمر ثمر باشد.
وکیل ارث شخصی است که با سال ها تجربه در زمینه هدایت پرونده های ارث و میراث و صدور گواهی انحصار وراثت و تقسیم ترکه به مهارت لازم دست یافته است. وکیل ارث با تکیه بر دانش و مهارت علمی و عملی خود می تواند پرونده های ارث را در کوتاه ترین زمان ممکن به سرانجام برساند.
نتیجه گیری وکیل ارث
پیگیری و هدایت پرونده های ارث نیازمند احاطه و اشراف کامل به قوانین و مقررات مرتبط با ارث و میراث است که حضور وکیل ارث می تواند در این راستا بسیار کارساز باشد. بدین منظور و جهت آشنایی بیشتر با روند پرونده های ارث و میراث می توانید با وکیل ارث موسسه حقوقی صدرا در تماس باشید.
