تصرف عدوانی یکی از دعاوی مهم و رایج در دادگاهها و مراجع قضایی محسوب میشود و معمولا پروندههای زیادی را به خود اختصاص می دهد. دعوای تصرف عدوانی هم در بعد حقوقی و هم کیفری از اهمیت بسیاری برخوردار است. شناخت درست این دعوا و آشنایی با تشریفات قانونی آن ممکن است مسیر یک پرونده را به کلی تغییر دهد.گاهی دیده می شود که افراد ناآگاه نسبت به قانون دو اصطلاح تصرف غیرقانونی و تصرف عدوانی را با یکدیگر خلط می کنند و این پرسش را مطرح می کنند که تصرف غیرعدوانی چیست؟ لازم است توجه داشته باشید که اصطلاح تصرف عدوانی و طرح دعوای تصرف عدوانی در قانون مطرح است نه تصرف غیر عدوانی. در این مقاله ضمن پاسخ به این سوال که تصرف عدوانی چیست؟ وکیل تصرف عدوانی کیست ؟ شما را با تصرف عدوانی و تشریفات قانونی ناظر بر آن بیشتر آشنا میکنیم.
مطالعه کنید » وکیل آنلاین کیفری
فهرست مطالب
تصرف عدوانی چیست؟
تصرف عدوانی از دو مفهوم تصرف و عدوان تشکیل شده است. پس تصرف غیرعدوانی چیست؟ باید بدانید این اصطلاح مصداق قانونی ندارد و فقط دعوای تصرف عدوانی صحیح است. منظور از تصرف سلطه و اقتداری است که شخص مستقلانه یا به واسطهی دیگری بر مالی دارد. منظور از عدوان ظلم آشکاری است که برخلاف قانون و عرف باشد. در معنای حقوقی و اصطلاحی مادهی ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی در توضیح دعوای تصرف عدوانی میگوید:《دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.》 بنابراین، منظور از دعوای تصرف عدوانی آن است که شخصی ادعا میکند سابقهی تصرف بر مالی را داشته و دیگری بدون رضایت او آن را از تصرفش درآورده و با طرح دعوای تصرف عدوانی، خواستار بازگشت تصرف خود نسبت به آن مال میشود. مثلا مالک یا مستاجر خانه ای مدعی است که شخصی آن مال را از تصرف او خارج کرده است.
طرح دعوای تصرف عدوانی
برای طرح دعوای تصرف عدوانی لازم است چهار شرط مهم تحقق پیدا کند که در ادامه این چهار شرط را به طور خلاصه بررسی می کنیم:
1: سابقه ی تصرف خواهان: اگر شخصی مدعی آن است که این مال برای مثال یک آپارتمان قبلا در تصرف او بوده است و حالا شخص دیگری آن را تصرف کرده است باید این امر را اثبات کند. برای این منظور لازم است مدعی مدتی آن ملک مزبور را در تصرف داشته باشد و اثبات این امر با هر دلیلی از جمله شهادت شهود و اظهارات مطلعین امکان پذیر است. اساسا اثبات امر فوق در بسیاری از موارد با گواهی و نیز تحقیقات و معاینه محل انجام می گیرد.
2: تصرف کنونی خوانده: در زمان طرح دعوای تصرف عدوانی، ملک باید در تصرف خوانده باشد. ضمن اینکه لازم است آن ملک واقعا در تصرف او قرار گرفته باشد به طوری که بر آن ملک مسلط شده باشد. البته لزومی ندارد حتما خوانده در تمام آن ملک تصرف کند. برای مثال ساختن سد در قسمتی از ملکی که خواهان بر آن تصرف داشته و تصرف در اراضی اطراف سد از مصادیق تصرف عدوانی محسوب می شود.
3: عدوانی بودن تصرف: برای طرح دعوای تصرف عدوانی لازم است بدانید که این تصرف باید بدون رضایت متصرف سابق صورت گرفته باشد. بنابراین اگر با رضایت مالک یا مستاجر ملک، آن مال به تصرف دیگری داده شود امکان طرح دعوای تصرف عدوانی وجود نخواهد داشت.از همین نکته معلوم می شود که طرح این سوال از جانب افراد ناآگاه نسبت به قانون که تصرف غیر عدوانی چیست؟ صحیح و قانونی نیست زیرا اگر تصرف به صورت غیر عدوانی و با رضایت طرف مقابل باشد دیگر بحثی بر سر طرح دعوا باقی نمی ماند. طبق آنچه که گفته شد باید توجه داشت که تصرفی که با مجوز قانونی باشد را نمیتوان عدوانی دانست برای مثال در عقد بیع و با انعقاد آن، مشتری مالک مبیع میشود حتی اگر ثمن معامله را به طور کامل پرداخت نکرده باشد. بنابراین نمی توانیم تصرف او در مبیع را مصداق تصرف عدوانی بدانیم.
4: غیر منقول بودن مال: در دعوای تصرف عدوانی لازم است آن مال مورد دعوا یک مال غیرمنقول مثل زمین یا آپارتمان باشد پس درمورد اموال منقول مثلا درباره ی یک خودرو نمی توانیم دعوای تصرف عدوانی طرح کنیم.
با بررسی چهار شرط ضروری گفته شده در بالا مشخص می شود که به کار بردن جملات و سوالاتی چون تصرف غیر عدوانی چیست؟ حقوقی و صحیح به نظر نمی رسد بلکه آن چه مصداق قانونی دارد تصرف عدوانی و طرح دعوای تصرف عدوانی در دادگاه است.
دادگاه صالح رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی
بسیار دیده شده است که افراد در هنگام سرچ و جستجو مفهوم دعوای تصرف عدوانی، این مفهوم را با مفاهیم دیگر قانونی خلط می کنند و پرسشی تحت عنوان تصرف غیرعدوانی چیست؟ را مطرح می کنند. همانطور که گفته شد این اصطلاح چندان صحیح نیست و مصداق قانونی خاص ندارد. اکنون و پس از بررسی مفهوم دعوای تصرف عدوانی لازم است به بررسی دادگاه صالح برای طرح دعوای تصرف عدوانی بپردازیم. دادگاه صالح برای طرح دعوای تصرف عدوانی دادگاه عمومی حقوقی میباشد و مطابق با مادهی ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاهی صالح است که آن مال در آن حوزه قرار دارد. بنابراین دعوای تصرف عدوانی باید در دادگاهی طرح شود که آن مال غیرمنقول مورد دعوا در آن جا واقع شده است.
تفاوت تصرف عدوانی و دعوای مالکیت
تفاوت دعوای تصرف عدوانی و دعوای مالکیت در این نکته است که در دعوای تصرف عدوانی مالکیت متصرف سابق محل بحث نیست و صرفا باید تصرف سابق خواهان و عدوانی بودن تصرف فعلی خوانده اثبات شود. بنابراین و برای مثال حتی مستاجر هم که مالک عین مستاجره نیست و سند مالکیت رسمی ندارد می تواند دعوای تصرف عدوانی مطرح کند در حالی که در دعوای مالکیت مدعی اصولا باید سند رسمی برای اثبات مالکیت خود ارائه دهد. بنابراین در دعوای تصرف عدوانی، ارائه سند مالکیت تنها میتواند دلیل بر سابقهی تصرف و استفادهی دارنده سند مالکیت باشد و خلاف آن را میتوان با هر دلیل دیگری ثابت کرد.
دعوای تصرف عدوانی کیفری
در بحث طرح دعوای تصرف عدوانی و تفکیک آن از سوال نه چندان حقوقی “تصرف غیر عدوانی چیست؟” لازم است بدانید که دعوای تصرف عدوانی تنها یک دعوای حقوقی نیست بلکه در مواردی تصرف عدوانی میتواند جرم محسوب شود و به تبع آن یک دعوای کیفری باشد.
طبق مادهی ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی، هر کس به وسیله صحنهسازی از قبیل پیکنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرتبندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و زارعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگلها و مراتع ملی شده، کوهستانها، باغها، قلمستان ها،منابع آب، چشمهسارها، انهار طبیعی و پارکهای ملی، تاسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکتهای وابسته به دولت یا شهرداری ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عامالمنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذیحق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذیصلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هر گونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم میشود.
بنابراین طبق این ماده میتوان حتی علیه متصرف عدوانی طرح شکایت کرده و به لحاظ کیفری حتی عمل او را جرم تلقی کرد.
همچنین طبق قانون، اگر کسی به موجب حکم قطعی محکوم به خلع ید از مال غیرمنقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدواناً تصرف نماید علاوه بر رفع تجاوز به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
طبق تبصره ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی سال ۱۳۹۹، مجازات حبس ماده فوق به نصف تقلیل مییابد.
بنابراین اگر شخصی با وجود آنکه دادگاه او را به عنوان متصرف عدوانی محکوم کرده است مجددا اقدام به تصرف عدوانی کند طبق قانون مجازات خواهد شد.
اجرا حکم رفع تصرف عدوانی
مطابق با قانون، هنگامی که حکم دعوای تصرف عدوانی توسط دادگاه صادر میشود بلافاصله این حکم به اجرا میرسد و حتی اجرای حکم نیاز به صدور اجراییه ندارد. این اجرای فوری نشان دهندهی حمایت خاص از متصرفان در برابر متجاوزین است.بنابراین متصرف عدوانی پس از صدور حکم دادگاه و قبل از قطعیت آن، به طور فوری از ملک اخراج میشود و تمام تاسیسات و اموال برای مثال ساختمانی که در آن زمین احداث کرده است قابل برچیدن است.
اجرای حکم رفع تصرف عدوانی به صورت فوری است اما شخصی که محکوم شده است طبق قانون میتواند ظرف مدت یک ماه، دعوای مالکیت اقامه کند بنابراین شخص محکوم می تواند برای جلوگیری از قلع و قمع بنای احداثی در ملک مزبور در فرجهی یک ماه از تاریخ اجرای حکم دعوای مالکیت اقامه کند.
وکیل دعوای تصرف عدوانی
وکیل دعوای تصرف عدوانی حسب مورد با توجه به این که دعوای تصرف عدوانی از نوع حقوقی یا کیفری باشد یک وکیل حقوقی یا کیفری است. یک وکیل مجرب با تکیه بر سالها مهارت علمی و عملی خود و آگاهی نسبت به قوانین و مقررات میتواند به طور دقیق مصادیق دعوای تصرف عدوانی را مشخص کند و آن را از سوال نه چندان حقوقی تصرف غیر عدوانی چیست؟ تفکیک دهد و به شما دید جامع و درستی نسبت به پروندهی حقوقی یا کیفریاتان ببخشد. اصولا دعوای حقوقی تصرف عدوانی از جمله دعاوی و پروندههای بسیار مطرح در دادگاهها است که هدایت، پیشبرد و موفقیت چنین پروندههایی به حضور یک وکیل با تجربه در حوزهی دعاوی تصرف عدوانی وابسته است. شما میتوانید برای کسب آگاهی از نحوهی طرح دادخواست دعوای تصرف عدوانی همین حالا با وکلای مجرب موسسه حقوقی صدرا مشورت کنید.http://وکیل خانواده کیست؟
نتیجه گیری
دعوای تصرف عدوانی یکی از دعاوی رایج است که افراد بسیاری به سبب ناآگاهی و خلط مفاهیم حقوقی آن را با طرح پرسشهایی چون تصرف غیر عدوانی چیست؟ مطرح می کنند در حالی که اصطلاح صحیح قانونی دعوای تصرف عدوانی است. دعوای تصرف عدوانی به عنوان یکی از دعاوی رایج در مراجع قضایی اعم از حقوقی و کیفری محسوب میشود. طرح این دعوا به جهت پیچیدگی ها و مصادیق مختلفی که دارد بسیار مهم است. توجه به نکات آن می تواند در پیروزی هر یک از اصحاب دعوا تاثیر زیادی داشته باشد. ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیر منقولش را از تصرفش خارج کرده و درخواست اعاده تصرف خود نسبت به آن مال طرح دعوای تصرف عدوانی است.دعوای تصرف عدوانی چهار رکن مهم دارد.این چهار رکن شامل سابقهی تصرف خواهان، تصرف فعلی خوانده، عدوانی بودن تصرفات خوانده و غیر منقول بودن مال مورد دعوا میباشد. در صورت فقدان هر یک دعوای تصرف عدوانی محقق نمی شود. در این مقاله تلاش شد با مفهوم دعوای تصرف عدوانی و وکیل تصرف عدوانی ، شرایط و مصادیق قانونی آن و نحوهی صدور و اجرای حکم دادگاه در این خصوص آشنا شوید.
https://sadrains.ir/disturbance-of-rights-and-their-differences/
بدون دیدگاه